هرگاه صحبت از آکنه میشود، همه اشکال آن به اتفاق دارای یک اساس مشترک هستند: منافذ مسدود شده! در اصل این مواد و علت زمینه‌ای منافذ مسدود شده است که جوش چرکی را از جوش غیرچرکی متمایز می‌کند. جوش چرکی شامل تورم، قرمزی و منافذی است که عمیقا با باکتری، چربی و سلول‌های مرده پوست مسدود شده‌اند. باکتری که در ایجاد جوش چرکی یا التهابی نقش دارد، پروپیونیوم باکتریوم آکنس نام دارد. جوش‌های غیر چرکی که جوش کومدون نیز نام دارند، به سطح پوست نزدیک‌تر بوده و به علت عفونت باکتریایی نیستند.
برای درمان موثر جوش چرکی لازم است تا علت دقیق و انواع آن را بشناسید. در این مقاله با ما همراه باشید تا اطلاعات خود را پیرامون این موارد و درمان جوش چرکی افزایش دهید.
جوش چرکی چیست؟
جوش‌های چرکی برجستگی‌های کوچک روی پوست بوده که حاوی چرک یا مایع سفید یا زردرنگ هستند. آن‌ها معمولا به صورت برجستگی‌های سفیدرنگی ظاهر می‌شوند که با پوستی قرمزرنگ احاطه شده‌اند.
جوش‌های چرکی نوعی از آکنه هستند که معمولا به دلیل عدم تعادل هورمونی یا تغییرات هورمونی در بدن ایجاد می‌شوند. جوش چرکی یک بیماری بسیار رایج پوستی به ویژه در نوجوانان و جوانان است.
شما می‌توانید جوش‌های چرکی خود را با دارو و یا در موارد شدید درصورتی که آزاردهنده باشند با جراحی درمان کنید.
علت ایجاد جوش چرکی چیست؟
زمانی که پوست شما در نتیجه واکنش آلرژیک به غذا، عوامل حساسیت زای محیطی یا نیش حشرات سمی ملتهب میشود، جوش‌های چرکی ممکن است ایجاد شوند.
با این حال شایع‌ترین علت ایجاد جوش‌های چرکی، آکنه است. آکنه درست زمانی ایجاد میشود که منافذ پوست شما با چربی و سلول‌های مرده پوست مسدود میشود. این انسداد باعث برآمدگی‌های پوستی و در نتیجه ایجاد جوش چرکی میشود.
جوش‌های چرکی معمولا به دلیل عفونت حفره منفذ، حاوی چرک هستند. جوش‌های چرکی ناشی از آکنه می‌توانند سخت و دردناک شده و آزاردهنده باشند. هنگامی که این اتفاق رخ می‌دهد، جوش چرکی تبدیل به کیست شده و این وضعیت تحت عنوان آکنه کیستیک شناسایی میشود.
مجموعه عواملی که می‌توانند سبب ایجاد جوش چرکی شوند عبارتند از:
- عوامل ژنتیکی و ارثی
- تغییرات هورمونی (در پسران نوجوان به دلیل ترشح هورمون اندروژن و در خانم‌ها به دلیل چرخه‌ی قاعدگی، بارداری یا یائسگی)
- بیماری‌هایی مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (یکی از انواع کیست تخمدان) در خانم‌ها
- میزان بالای رطوبت و عرق
- بسته شدن منافذ و سوزش صورت و استفاده از محصولات مراقبتی نامناسب پوست
- بعضی از داروها و مواد شیمیایی مانند کورتیکواستروئیدها، لیتیوم، فنیتوئین، ایزونیازید.
ترکاندن جوش چرکی، خوب یا بد؟
ممکن است ترکاندن جوش‌های چرکی به منظور خروج چرک درون آن، اقدامی وسوسه آمیز به نظر برسد، اما انجام این کار به پوست شما آسیب می‌رساند. هر گونه فشار دادن و بازی کردن با جوش چرکی می‌تواند عفونت را گسترش داده و باعث ایجاد جوش در مناطق دیگر شود. پس جوش‌های خود را دستکاری نکنید و اصطلاحا نترکانید و اجازه دهید که روند ترمیم آن‌ها به درستی طی شود.
جوش‌های چرکی به چه شکلی هستند؟
جوش‌های چرکی به راحتی قابل شناسایی هستند. آن‌ها به صورت برجستگی‌های کوچک روی سطح پوست شما ظاهر می‌شوند. برجستگی‌ها معمولا سفید یا قرمز همراه با نقطه‌ای سفید در مرکز هستند. ممکن است لمس آن‌ها دردناک بوده و پوست اطراف برامدگی قرمز و ملتهب باشد.
جوش‌های چرکی بیشتر در کدام ناحیه ایجاد می‌شوند؟
جوش‌های چرکی می‌توانند در هر جایی از بدن ایجاد شوند، اما اغلب در نواحی از بدن که بیشتر چرب می‌شوند، مانند صورت و گردن؛ و نواحی که عرق می‌کنند، مانند زیربغل، سینه و ناحیه شرمگاهی دیده می‌شوند.
این نواحی از بدن محل‌های رایج جوش‌های چرکی هستند:
- شانه ها
- قفسه سینه
- کمر
- صورت
- گردن
- زیربغل
- ناحیه تناسلی
- خط رویش مو
جوش‌های پوستی چگونه درمان می‌شوند؟
جوش‌های چرکی معمولا به سادگی، بدون نیاز به اقدام خاصی از بین می‌روند. اما اگر این جوش‌های چرکی بر روی پوست باقی ماندند و یا شما مایل به تسریع روند بهبود پوست خود بودید، استفاده از محصولات دارای مواد موثره گیاهی ضد باکتریایی و ضدالتهابی نظیر روغن درخت چای توصیه میشود. روغن درخت چای درد و التهاب جوش‌های چرکی را کاهش می‌دهد.
شستن صورت با ژل شست و شوی دمودکسیلین و آب گرم، جهت بهبود قرمزی، التهاب پوست و نیز از بین بردن عفونت باکتریایی بسیار موثر است. انجام این کار دوبار در روز، به از بین بردن تجمع چربی که عامل اصلی آکنه است کمک شایانی می‌کند. به خاطر داشته باشید تا از نوک انگشتان خود به جای لیف یا کیسه، جهت شست و شو استفاده کنید. چرا که شستن نواحی دارای جوش‌های چرکی، ممکن است پوست شما را بیشتر تحریک کند.
همچنین استفاده از محلول پوستی دمودکسیلین که دارای ماده موثره ضدباکتری، ضدقارچ، ضدالتهاب، ضد قرمزی و تسکین دهنده پوست است در درمان جوش‌های چرکی توصیه میشود. چرا که این محلول علاوه بر دارا بودن خاصیت پیشگیری و درمان انگل دمودکس، در از بین بردن باکتری‌های عامل ایجاد جوش چرکی و نیز تسریع روند درمان جوش چرکی موثر است. این محلول را به طور مرتب یک شب در میان بر روی پوست خود اسپری کنید تا شاهد تسکین و درمان جوش‌های التهابی باشید. همچنین از این محلول می‌توانید حتی برای درمان جوش‌های چرکی بدن نیز استفاده نمایید.
استفاده از محصولات دمودکسیلین در درمان جوش‌های چرکی از آن نظر حائزاهمیت است، که این محصولات به علت داشتن موادموثره گیاهی و شیمیایی نبودن، قادر هستند تا با سرعت بالاتری جذب پوست شده و اثرگذاری بیشتری داشته باشند.
نکات مراقبتی در خصوص جوش چرکی
اگر به درستی از پوست خود مراقبت نکنید، هیچ کدام از درمان‌های تخصصی مربوط به جوش چرکی روی پوست شما جواب نخواهد داد. این نکات را دنبال کنید تا از گزینه‌های درمانی جوش‌های چرکی بیشترین بهره را ببرید.
صبح و شب صورت خود را با یک شوینده ملایم و بر پایه ژل مانند ژل شست و شوی صورت دمودکسیلین بشویید.
بلافاصله بعد از فعالیت‌های ورزشی دوش بگیرید.
در روتین پوستی خود حتما استفاده از یک مرطوب کننده فاقد چربی را جای دهید حتی اگر به نظر غیرعادی برسد! نادیده گرفتن این مرحله می‌تواند باعث شود تا به مرور زمان آب و چربی طبیعی پوست شما از بین رفته و در پاسخ غده‌های چربی پوست شما شروع به تولید بیش از حد چربی نماید که منجر به تولید آکنه‌های بیشتر خواهد شد.
سعی کنید هرروز از ضدآفتاب استفاده نمایید. این کار علاوه بر اینکه به محافظت از پوست شما در برابر اشعه ماورابنفش کمک خواهد کرد، بلکه درصورت استفاده از رتینوئیدها یا سایر درمان‌های پوستی که پوست شمارا در برابر نور خورشید حساس می‌کنند از آسیب به پوستتان جلوگیری خواهد کرد.
در صورتی که از مواد آرایشی استفاده می‌کنید از محصولات فاقد چربی و غیرجوش زا استفاده نماییدکه منافذ پوست شمارا مسدود نکرده یا آکنه شمارا بدتر نمی‌کنند. همچنین مطمئن باشید که قبل از خواب صورت خود را کامل شسته باشید.
ممکن است ترکاندن جوش‌های چرکی به منظور خروج چرک درون آن، اقدامی وسوسه آمیز به نظر برسد، اما شما هرگز نباید جوش‌های چرکی را فشار دهید، سر آن‌ها را بکنید یا نیشگون بگیرید. انجام این کار می‌تواند به پوست شما آسیب برساند یا عفونت آن را بدتر کند.
همچنین شما درصورتیکه دارای جوش‌های التهابی هستید، نباید از محصولات بر پایه روغن مانند کرم‌های چرب یا ژل پترولیوم ( نوعی چربی معدنی که با نام تجاری وازلین شناخته میشود) در نواحی دارای جوش‌های چرکی استفاده نمایید. این محصولات می‌توانند منافذ شمارا مسدود کرده و باعث افزایش جوش‌های پوستی شوند.
چه زمانی لازم است جهت درمان جوش‌های چرکی به پزشک مراجعه شود؟
علی رغم اینکه جوش‌های چرکی تحریک کننده پوست هستند، کاملا بی ضرر بوده و خودبخود از بین می‌روند. افراد اغلب با تمیز نگه داشتن نواحی مستعد جوش‌های چرکی و عاری از چربی بودن آن می‌توانند از شدت جوش‌های چرکی کاسته و حتی از ایجاد جوش‌های چرکی پیشگیری کنند.
درصورتیکه جوش‌های چرکی شما با درمان‌های روتین پوستی بهبود نیافت، بهتر است با یک متخصص پوست مشورت نمایید و از او پیرامون گزینه‌های درمانی تهاجمی‌تر بپرسید. آن‌ها معمولا با روش‌های ایمن جوش‌های شما را تخلیه می‌کنند و یا داروهای قوی‌تر نظیر آنتی بیوتیک‌ها را تجویز خواهند کرد.