جوش‌ها زمانی ایجاد می‌شوند که منافذ پوست با سلول‌های مرده و چربی مسدود شوند. سلول‌های مرده‌ی پوست باید به سطح پوست آمده و جدا شوند. وقتی غدد چربی پوست بیش‌ازحد چربی تولید کنند این سلول‌های مرده می‌توانند به هم چسبیده و منافذ پوست را مسدود کنند. گاهی اوقات باکتری‌هایی که به‌صورت معمول روی پوست زندگی می‌کنند، پشت این منافذ مسدود قرارگرفته و باعث ایجاد عفونت و التهاب می‌شوند. جوش‌ها به دلایل مختلفی ایجاد می‌شوند، اما دلیل جوش چانه معمولاً نوسانات هورمونی است که می‌تواند در دوران بلوغ یا چرخه‌ی قاعدگی رخ دهد. بااین‌حال جوش چانه ممکن است در هر فردی با هر سنی ایجاد شود. دلیل جوش چانه می‌تواند هورمون‌هایی به نام آندروژن باشد که تولید چربی از غدد را افزایش می‌دهد. در برخی شرایط مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک این هورمون‌ها بیشتر ترشح شده و دلیل جوش چانه می‌شوند.
دلیل جوش چانه و انواع آن
گاهی اوقات جوشی که شبیه آکنه است درواقع چیز دیگری است. اگر جوش‌های کوچک و زیادی روی چانه و صورت داشته باشید ممکن است دلیل جوش چانه و صورت شما روزاسه باشد. روزاسه یک عارضه‌ی نسبتاً شایع است و باعث قرمزی پوست، جوش و نمایان شدن رگ‌های خونی می‌شود. همچنین دلیل جوش چانه می‌تواند موهای رشد نکرده باشد. این نوع از جوش چانه در مردانی که اصلاح می‌کنند شایع‌تر است. در این حالت یک دسته مو برعکس رشد کرده و در پوست فرو می‌روند و دلیل جوش چانه می‌شوند. این نوع جوش چانه می‌تواند ملتهب بوده و خارش داشته باشد.
انواع درمان‌ها با توجه به دلیل جوش چانه
گزینه‌های زیادی برای درمان آکنه وجود دارد. اگر دلیل جوش چانه را متوجه شویم، می‌توانیم راه درمان مناسب‌تری انتخاب کنیم. اگرچه همه‌ی روش‌های درمانی برای همه مفید نیست اما بیشتر جوش‌ها باکمی صبر از بین می‌روند. موارد خفیف جوش چانه را می‌توان با استفاده از داروهای بدون نیاز به نسخه و راه‌های خانگی درمان کرد. افراد بعد از فهمیدن دلیل جوش چانه می‌توانند درمان جوش چانه را در خانه شروع کنند. فرد باید از محصولاتی استفاده کند که حاوی اسید سالیسیلیک یا پراکسید بنزوئیل هستند. هردوی این محصولات می‌توانند جوش چانه را طی چند روز مهار کنند، اما گاهی روند بهبودی جوش چانه ممکن است تا دو هفته نیز طول بکشد. برای درمان موضعی جوش چانه، فرد باید این مراحل را دنبال کند:
- محل جوش چانه را با مواد شوینده‌ی ملایم یا حاوی اسید سالیسیلیک بشویید و با یک حوله‌ی تمیز خشک‌کنید.
- برای کمک به کاهش قرمزی جوش چانه، حدود ۵ دقیقه کیسه‌ی یخ را روی آن ناحیه قرار دهید. می‌توانید یخ را در یک پارچه‌ی تمیز پیچیده و سپس روی موضع قرار دهید.
- یک کرم یا پماد حاوی بنزوئیل پراکسید برای روی جوش چانه استفاده کنید.
- از دست‌کاری جوش چانه یا تلاش برای بیرون آوردن آن‌ها خودداری کنید؛ زیرا این کار ممکن است باعث گسترش عفونت و التهاب شود. حتی ممکن است با فشار دادن جوش چانه باعث شوید باکتری‌ها به لایه‌های زیرین منتقل‌شده و عفونت عمیق‌تری ایجاد کنند.
بررسی دلیل جوش چانه توسط پزشک و درمان‌های پزشکی
اگر جوش چانه با درمان‌های خانگی و بدون نیاز به نسخه بهتر نشد، لازم است که برای بررسی بیشتر به یک پزشک متخصص مراجعه کنید. بسته به دلیل جوش چانه و شدت آن، ممکن است متخصص پوست یک یا چند گزینه‌ی درمانی زیر را توصیه کند:
- درمان‌های موضعی. ژل‌ها، کرم‌ها و پمادهای موضعی به از بین بردن باکتری‌های پوست، کاهش چربی و باز کردن منافذ بسته‌ی پوست کمک می‌کنند. درمان‌های تجویزی ممکن است حاوی رتینوئیدها، بنزوئیل پراکسید یا آنتی بیوتیک باشند. رتینوئیدهای موضعی از طریق از بین بردن سلول‌های مرده‌ی پوست و درواقع لایه‌برداری به باز شدن منافذ کمک می‌کنند. آنتی‌بیوتیک‌های موضعی و بنزوئیل پراکسید ضدعفونی‌کننده و آنتی‌باکتریال هستند و با کاهش باکتری‌ها التهاب و جوش چانه را از بین می‌برند.
- آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی. متخصص پوست ممکن است یک دوره آنتی‌بیوتیک خوراکی برای کمک به کاهش باکتری‌های پوست شما تجویز کند.
- قرص‌های ضدبارداری. اگر دلیل جوش چانه نوسانات هورمونی باشد، پزشک شما ممکن است برای کمک به تنظیم هورمون‌های ایجادکننده‌ی آکنه، قرص‌های ضدبارداری هورمونی تجویز کند. این قرص‌ها در درمان جوش چانه در خانم‌ها مؤثر است زیرا اغلب دلیل جوش چانه در خانم‌ها مشکلات هورمونی است.
- ایزوترتینوئین (راکوتان). شما ممکن است این دارو را برای آکنه‌های شدید دریافت کنید که به درمان‌های دیگر پاسخ نداده است. راکوتان چربی پوست را کاهش می‌دهد و از این راه باعث از بین رفتن باکتری‌ها و منافذ مسدود پوست می‌شود.
- لیزر درمانی. روش‌های درمانی با لیزر می‌توانند به کاهش تعداد باکتری‌های ایجادکننده‌ی جوش چانه و صورت کمک کنند.
- لایه‌برداری شیمیایی. لایه‌برداری شیمیایی در مطب متخصص پوست شما انجام می‌شود و می‌تواند ظاهر انواع جوش چانه ازجمله جوش سرسیاه را کاهش دهد. در این فرایند یک ماده‌ی شیمیایی روی پوست مالیده می‌شود و این ماده طی مدت چند روز در پوست نفوذ کرده و بافت‌های آسیب‌دیده را تخریب می‌کند. بعدازآن لایه‌های جدید پوست که سالم و شاداب هستند جایگزین لایه‌های از بین رفته می‌شوند.
- جراحی. کیست یا ندول بزرگ آکنه می‌تواند توسط متخصص پوست تخلیه و با جراحی از پوست خارج شود.
اجتناب از مواردی که دلیل جوش چانه هستند
درمان موفقیت‌آمیز جوش چانه همچنین به معنای دانستن مواردی است که باید از آن اجتناب کنید. مواردی وجود دارد که شاید فکر کنید به بهتر شدن جوش‌ها کمک می‌کند، اما درواقع می‌تواند آکنه‌ی شما را بدتر کند.
- صورت خود را فقط دو بار در روز بشویید. اغلب شست‌وشوی بیش‌ازحد پوست باعث بدتر شدن جوش می‌شود.
- از پاک‌کننده‌های خشن، لوفا و اسکراب استفاده نکنید؛ زیرا اسکراب جوش‌های فعال باعث بدتر شدن آکنه می‌شود.
- هرگز جوش‌های خود را دست‌کاری نکنید. این کار می‌تواند باعث التهاب بیشتر و منجر به ایجاد زخم شود.
- درست است چرب بودن پوست مشکلاتی را ایجاد می‌کند، اما خشکی پوست نیز آسیب‌زا است؛ بنابراین سعی کنید چربی پوست را با استفاده از محصولات مناسب، در حالت متعادل نگهدارید.
- هرگز با آرایش نخوابید. همیشه صورت خود را قبل از خواب بشویید.
- مدام روش‌های درمان جوش را تغییر ندهید. برای درمان جوش چانه لازم است طول دوره‌ی درمان را طی کنید و صبور باشید.
روزاسه دلیل جوش چانه
همان‌طور که اشاره کردیم موهای رشد نکرده و روزاسه نیز می‌توانند دلیل جوش چانه باشند. روش‌های درمانی و مراقبتی که در بالا گفتیم می‌تواند برای این موارد نیز مؤثر باشد؛ اما برای از بین بردن جوش‌های ناشی از روزاسه لازم است عوامل ایجاد روزاسه را از بین ببریم. یکی از دلایل روزاسه زیادشدن انگل‌های دمودکس در پوست است. برای از بین بردن این انگل‌ها باید از محصولات دمودکسیلین که بر انگل‌های دمودکس اثر گذاشته و آن‌ها را از بین می‌برند استفاده کرد. این محصولات به کنترل و درمان روزاسه و درنتیجه بهبود جوش‌های ناشی از روزاسه کمک بزرگی می‌کنند.