شوره سر یا Dandruff یک مشکل رایج و مزمن پوست سر است که افراد با سنین مختلف را درگیر میکند. شورهها معمولا ضرری ندارند و عارضه جدی برای شما ایجاد نمیکنند. آنها گاها باعث خارش سر و ریزش مو میشوند. با وجود این که شوره سر مشکلی مسری یا جدی نیست اما ممکن است از نظر نظافت یا زیبایی مشکلاتی را برای شما ایجاد کند. از این رو بسیاری از افراد به دنبال یافتن راه چارهای برای برطرف کردن این پوستههای سفید مزاحم و رفع شوره سر هستند. راهی که بتواند برای همیشه آنها را از بین برده و موهای شما را تمیز و زیبا کند. با ما همراه باشید تا در ادامه این مطلب به راههای درمان شوره سر و کنترل آن بپردازیم.
شوره سر چیست؟
شوره سر یک عارضه پوستی متداول است که در آن پوست سر پوسته پوسته شده و روی موی سر و سایر نواحی سر و صورت نمایان میشود. شوره سر برای سلامتی خطرناک نیست اما میتواند عوارضی چون خارش و سوزش پوست سر را برای شما به همراه داشته باشد.
شوره سر به شکل پوستههای سفید رنگی است که در اثر تجمع سلولهای مرده پوست در موها پدید میآید. در واقع به طور طبیعی در پوست سر لایههای جدید جایگزین لایههای قدیمی میشوند و سلولهای مرده پوست از سطح پوست شروع به ریزش کرده و در اثر این اتفاق شوره سر ایجاد میشود. این وضعیت معمولا بیضرر بوده و با عوارضی همراه نیست اما گاها مشکلات آزاردهنده ای نظیر خارش و سوزش پوست سر را در پی دارد.
این عارضه پوستی در مردان نسبت به زنان متداولتر بوده و همچنین ممکن است افزایش سن یا ابتلا به برخی بیماریهای خاص، خطر بروز آن را افزایش دهند.
پیش از هر اقدام جهت بررسی انواع راههای درمان و رفع شوره سر، لازم است تا عامل ایجاد کننده شوره سر تشخیص داده شود.
دلایل ایجاد شوره سر چیست؟
شناخت نوع شوره سر میتواند تاثیر زیادی در انتخاب شیوه درمان آن داشته باشد. دلایل ایجاد شوره سر شامل:
انگلهای پوستی دمودکس
انگلهای دمودکس نوعی کنه میکروسکوپی پوستی هستند که باعث بروز بسیاری از عارضههای پوست و مو میشوند. یکی از این عارضهها شوره سر است.
شست و شوی نادرست و غیراصولی موها
اگر موهای سر خود را به طور صحیح و اصولی نشویید، چربی و سلولهای پوست سر تجمع یافته و سبب تولید شوره سر میشود. دقت داشته باشید که نیاز نیست هرروز از شامپو استفاده نمایید؛ چون مصرف زیاد شامپو خود عاملی برای بیشتر شدن شوره سر میباشد.
پوست چرب و حساس (درماتیت سبوره)
شوره سر مرتبط با چربی زمانی اتفاق میافتد که تجمع روغن سبوم در پوست سر صورت بگیرد. این روغن میتواند سبب افزایش تحریک پذیری، جمع شدن پوست مرده و خارش پوست سر شود. سطح بالای استرس و اضطراب از مهمترین عوامل ترشح بیش از اندازه روغن سبوم هستند. شوره در این حالت میتواند سفید یا زرد رنگ باشد.
افرادی که به بیماری درماتیت سبورهای یا درماتیت سبورئیک مبتلا هستند، بیشتر در خطر تجربه شوره موی سر قرار دارند. پوست این افراد تحریک شده و روغنی است که پتانسیل آنها برای گرفتن شوره سر را افزایش میدهد.
قارچ مالاسزیا
این قارچ روی پوست سر بسیاری از بزرگسالان زندگی میکند. اما در برخی افراد موجب خارش و تحریک پوست سر میشود و ایجاد شوره میکند. این قارچ همچنین رشد سلولهای پوست را بیشتر میکند. در نتیجه، سلولهای اضافی پوست میمیرند، میریزند و به صورت پوسته های سفید روی مو یا لباس دیده میشوند.
درماتیت تماسی
گاهی شوره ناشی از حساسیت به نوع خاصی از محصول مراقبتی پوستی نظیر مواد شوینده، کرم، ژل و سایر موادی میباشد که روی مو استفاده میشود.
پوست خشک
اگر پوست قسمتهای دیگری از بدنتان نظیر پاها و دستهایتان خشک است، شوره سر شما احتمالا ناشی از خشکی پوستتان میباشد. شورههای ناشی از پوست خشک نسبت به شورههای ناشی از دیگر عوامل، کوچکتر بوده و چربی کمتری نیز دارند.
بیماریهای پوستی
بعضی از بیماریهای پوستی نظیر اگزما و پسوریازیس باعث ایجاد یا تشدید شوره سر خواهند شد.
ارتباط بین شوره سر و انگلهای پوستی دمودکس چیست؟
پیش از این که به ارتباط بین شوره سر و کنه دمودکس بپردازیم، باید بدانیم دمودکس چیست؟
دمودکس، کنه بسیار ریزی است که بدون میکروسکوپ قابل دیدن نیست. این کنه به تعداد محدود و ثابت در داخل فولیکولهای موی اکثر افراد زندگی میکند. دمودکس از لوازم آرایش، آلودگی و چربی و سلولهای مرده پوست تغذیه میکند. اگر تراکم کنهها در پوست زیاد شود، می توانند سبب عارضههایی همچون خارش، شوره، روزاسه، بلفاریت و…. شوند.
فعالیت کنههای دمودکس در زیر و نیز سطح پوست میتواند سبب ایجاد شوره شود. همچنین به طور غیر مستقیم به دلیل خارشی که ایجاد میکنند، میتوانند سبب افزایش شوره سر در بزرگسالان شوند که در این صورت درمان شوره سر تنها با هدف قراردادن دمودکسها میسر میشود.
درمان شوره سر
شوره سر در موارد خفیف با شستشوی روزانه و مرتب موها با شامپوی ضدشوره برطرف میشود، اما در شرایطی که شوره سر شما پس از مدت طولانی رفع نشده و یا شرایط آن بدتر شده است، این مشکل ناشی از دمودکس میباشد که در این صورت به آنها لقب «شوره سر مقاوم به درمان» داده میشود. در این موارد فرد مبتلا باید به طور جدی و پیگیرانه از مصرف موادی که غذای این کنه ها را فراهم میکنند (برای مثال اغلب شامپوها و کرمهای مخصوص پوست سر موجود در بازار) خودداری نماید.
توجه داشته باشید در راستای رفع شوره سر به طور هدفمند میبایست با توجه به علت ایجاد شوره سرتان، ماده موثره شامپو ضد شوره خود را انتخاب کنید. در روند درمان شوره سر مقاوم به درمان که علت آن تراکم بالای دمودکس میباشد استفاده از شامپوی ضد شوره دمودکسیلین با مواد موثره کاملا گیاهی بسیار موثر میباشد، چرا که شامپو دمودکسیلین حاوی عصاره درخت چای در مناسب ترین دوز مصرفی است. عصاره درخت چای علاوه بر دارا بودن خواص ضد انگلی، دارای خواص ضد قارچی و ضد باکتری نیز هست و با تعدیل ترشح چربی از غدد چربی پوست، در درمان شوره سر ناشی از چربی زیاد نیز بسیار اثربخش است.
شوره سر در بیشتر مواقع به مراقبت پزشکی نیاز ندارد، با این وجود اگر چند هفته از شامپو ضد شوره استفاده کردهاید اما هنوز آثار شوره روی شانه هایتان نمایان است و یا اگر با مصرف شامپو ضدشوره پوست سرتان ملتهب و قرمز شده است، بهتر است با یک پزشک یا متخصص پوست مشورت کنید. متخصص پوست میتواند مشکلتان را به خوبی تشخیص دهد و مناسب ترین برنامه ی درمانی را برایتان تجویز نماید.