درماتیت عصبی نوعی بیماری پوستی بوده که با لکه خارشدار در پوست شروع میشود. خاراندن پوست معمولا باعث خارش بیشتر و زخم شدن پوست میشود. با خارش بیشتر، پوست ضخیم شده و ظاهری چرم مانند خواهد داشت. معمولا این لکههای خارش دار در گردن، مچ دست، ساعد، پاها یا ناحیه کشاله ران ایجاد میشوند.
بیماری درماتیت تهدید کنندهی زندگی نبوده و همچنین مسری نیست. اما میزان خارش گاها میتواند آنقدر شدید باشد که خواب، عملکرد جنسی و کیفیت زندگی شما را مختل کند.
از بین بردن خارش در بیماری درماتیت عصبی اقدامی چالش برانگیز است و این بیماری معمولا یک بیماری طولانی مدت است. معمولا با درمان برطرف شده ولی اغلب برمیگردد. درمان آن بر پایه کنترل خارش و جلوگیری از خاراندن پوست متمرکز است. همچنین شناسایی و حذف عواملی که پوست شما را بدتر میکنند مانند خشکی پوست، به روند درمان این بیماری کمک میکند.
علائم درماتیت عصبی چیست؟
علائم این بیماری عبارتند از:
- لکه یا لکههای پوستی خارشدار و پوسته پوسته
- زخمهای باز که خونریزی میکنند
- پوست ضخیم و چرم مانند
- تغییر رنگ و چروک شدن پوست ناحیه تناسلی
- لکههای برجسته و خشن که ملتهب یا تیرهتر از سایر قسمتهای پوست هستند
این عارضه در مناطقی از پوست ایجاد میشود که فرد به خاراندن آنها دسترسی دارد. این مناطق شامل پوست سر، گردن، مچ دست، ساعد، مچ پا، فرج، کیسه بیضه و مقعد میباشد. خارش شدید ممکن است گذرا بوده و یا بدون وقفه باشد.
نکته مهم این است که تا حد امکان از خارانیدن پوست خود خودداری کنید. خاراندن پوست میتواند پایانههای عصبی پوست را تحریک کرده و احساس خارش را در فرد بدتر کند و منجر به خراشهایی در پوست فرد شود. با ادامه خاراندن و خراشیدن، این وضعیت مزمن خواهد شد.
علت درماتیت عصبی چیست؟
علت اصلی این بیماری ناشناخته است. با این حال، مشاهده شده است که خارش میتواند در زمان استرس شدید، اضطراب، ضربه روحی یا افسردگی شروع شود. خارش گاهی حتی پس از کاهش یا توقف استرس روانی ادامه مییابد.
سایر عوامل محرک عبارتند از:
- آسیبهای عصبی
- نیش حشرات
- پوست خشک
- پوشیدن لباسهای تنگ، به خصوص اگر جنس آن از الیاف مصنوعی باشد مانند پلی استر یا ابریشم مصنوعی. این عوامل میتوانند باعث واکنش بیش از حد پوست حساس و خارش شوند.
- سایر بیماریهای پوستی، درماتیت عصبی گاهی اوقات در نتیجه اگزما و پسوریازیس رخ میدهد.
چه افرادی بیشتر در معرض این بیماری هستند؟
تخمین زده شده است که درماتیت عصبی حدود 12 درصد از جمعیت جامعه را درگیر میکند. تحقیقات نشان دادهاند که افراد بین 30 تا 50 سال بیشتر در معرض ابتلا به این عارضه هستند. زنان بیشتر از مردان به نسبت 2:1 از این بیماری رنج میبرند. افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی، اختلالات وسواس فکری و افرادی که دارای استعداد ارثی ابتلا به بیماریهای پوستی دیگر مانند اگزما و درماتیت تماسی هستند بیشتر در معرض ابتلا به این نوع از درماتیت میباشند.
نشانههای وجود این بیماری در فرد چیست؟
علائم درماتیت عصبی علاوه بر خارش، خراش و لکه های خشک و تغییر رنگ پوست شامل موارد زیر میباشد:
- درد
- ریزش مو در صورت بروز خارش و خاراندن پوست سر
- زخمهای باز و خونریزی، به دلیل خاراندن مکرر
- عفونت، که با زخمهایی با پوستههای زرد رنگ، ترشح مایع و/یا برجستگی های پر از چرک نشان داده میشود.
- زخم ناشی از خاراندن
- خطوط پوستی در پوست آسیب دیده
چگونه این بیماری تشخیص داده میشود؟
متخصص پوست ناحیه مشکوک را به طور دقیق معاینه میکند. در ابتدا احتمال وجود بیماریهای پوستی مانند اگزما و پسوریازیس را بررسی خواهد نمود. همچنین او سابقهی بیماری را از شما پرسیده و سپس سوالاتی ازین قبیل از شما میپرسد:
خارش از کی شروع شده است؟ آیا احساس خارش ثابت است یا به صورت موقت ؟ چه درمانهای خانگی را تاکنون امتحان نمودهاید؟
درماتیت عصبی چگونه درمان میشود؟
این نوع از درماتیت به ندرت بدون درمان بهبود مییابد. پزشک یک برنامه درمانی منحصربفرد برای هر بیمار تجویز میکند. هدف اصلی توقف احساس خارش و جلوگیری از ایجاد خراشهای پوستی است.
درمان معمولا شامل داروهای زیر است:
کورتیکواستروئید
داروهای حاوی کورتیکواستروئید را میتوان روی لکه خارشدار استفاده کرد یا به محل دچار درماتیت تزریق کرد. کورتیکواستروئیدها به کاهش قرمزی، تورم، گرما، خارش و حساسیت کمک میکنند و میتوانند پوست ضخیم شده را نرم کنند.
آنتی هیستامین
درصورتیکه آنتی هیستامین قبل از خواب مصرف شود میتواند خارش در هنگام خواب را کاهش دهد. همچنین میتوانند از واکنش های آلرژیکی که شرایط را بدتر می کنند جلوگیری کنند.
آنتی بیوتیکها
این دسته از داروها در صورت عفونت ناحیه درگیر با درماتیت تجویز میشوند. آنتی بیوتیکها را میتوان روی پوست استفاده کرد یا به صورت خوراکی به شکل قرص مصرف کرد.
مرطوب کننده
کرمهای مرطوب کننده خشکی و خارش پوست را برطرف میکنند. اما نکتهی مهم انتخاب بهترین کرم مرطوب کننده برای درماتیت پوستی است. کرم مرطوب کننده دمودکسیلین با دارا بودن ترکیبات موثره با خاصیت مرطوب کنندگی عمیق مانند روغن نارگیل و موم زنبورعسل، بهترین انتخاب برای افراد مبتلا به این بیماری است.
همچنین درماتیت پوستی یکی از عارضههای مرتبط با دمودکس در پوست فرد است. در صورتی که مبتلا به این بیماری هستید توصیه میشود تا در اسرع وقت آزمایش دمودکس دهید. در صورت مثبت بودن جواب آزمایش، توصیه میشود تا درمان با محصولات دمودکسیلین را آغاز کنید. ازجمله محصولات مهم برای درمان این بیماری کرم مرطوب کننده دمودکسیلین و اسپری آبرسان دمودکسیلین است. پزشک شما همچنین ممکن است موارد زیر را پیشنهاد کند:
پوشش مناسب: استفاده از پوشش، جوراب یا دستکش میتواند از خارش شبانه شما جلوگیری کند و خواب بهتری برایتان رقم بزند.
استفاده از کمپرس خنک: کمپرس خنک را میتوان حدود پنج دقیقه قبل از استفاده از کورتیکواستروئیدها روی پوست قرار داد. کمپرس پوست را نرم میکند تا دارو راحتتر به آن نفوذ کند. همچنین کمپرس خنک قادر است تا خارش را تسکین دهد.
اگر هیچ یک از درمانهای پیشنهادی موثر واقع نشد، پزشک از روشهای درمانی زیر برای رفع درماتیت عصبی استفاده خواهد کرد:
- تزریق سم بوتولینوم
- فتوتراپی یا نور درمانی
- جراحی سنتی برای برداشتن لکه خارشدار
- سرما درمانی (کرایوتراپی) برای از بین بردن بافت ناخواسته با استفاده از سرمای شدید