صورت اغلب جوانان و حتی برخی افراد بزرگسال را که نگاه کنید، دانه‌های ریز و گاه درشتی را مشاهده می‌کنید که در اصطلاح به آنها جوش می‌گویند. در عده‌ای از افراد این جوش‌ها به مرور و بدون نیاز به درمان از بین می‌رود و هیچ اثری نیز از خود باقی نمی‌گذارد ولی شروع غم‌انگیز ماجرا آنجاست که فرد با انبوهی از جوش‌های درشت و چرکین مواجه می‌شود که تا مدت‌ها روی صورت باقی‌مانده و تقریبا برای همیشه جای جوش یا اسکار به جا می‌گذارد. سوالی که همیشه ذهن اکثر افراد را درگیر می‌کند این است که «چرا جوش صورتم خوب نمیشه؟» که در این مقاله به این موضوع و مشکلات پیرامون اشاره می‌کنیم.
معمولا در برهه‌های مختلف زمانی ممکن است تعداد و شدت جوش‌های صورت افزایش یابد. یکی از دلایل ازدیاد جوش صورت، تغییرات هورمونی است. آندروژن، در پسران و دختران در سنین بلوغ افزایش یافته و باعث بزرگی غدد چربی و در نتیجه زیاد شدن چربی‌های پوست می‌شود. تغییرات هورمونی ایجاد شده در دوران بارداری و استفاده از قرص‌های جلوگیری از بارداری که به طور خوراکی مصرف می‌شوند نیز روی مقدار تولید چربی پوست اثر مستقیم دارد و ممکن است در این زمان‌ها صورت فرد جوش‌های زیادی بزند.
همچنین استفاده از برخی داروهای خاص شامل کورتیکواستروئیدها، داروهای هورمونی آندروژن یا قرص‌های خوراکی جلوگیری از بارداری می‌تواند روی میزان تولید چربی پوست اثر داشته باشد. انگل دمودکس از چربی پوست تغذیه می‌کند و همچنین باعث تشدید علائم در فرد مبتلا به جوش می‌شود که گاها این موضوع جدی گرفته نمی‌شود.
علاوه‌براین، مصرف برخی مواد غذایی مانند فرآورده‌های لبنی، غذاهای سرشار از کربوهیدرات‌ها مانند نان و چیپس که باعث افزایش قند خون می‌شود، ممکن است از عوامل تشدید جوش باشد. برخلاف تصور بسیاری از مردم، غذاهای چرب، کاکائو و شکلات هرگز تاثیری روی بروز جوش‌های صورت ندارد یا اثر بسیار ناچیزی دارد.
چرا انقدر جوش میزنم؟
همانطور که اشاره شد، جوش صورت از چند عامل اصلی ناشی می‌شود که عبارتند از:
- تولید بیش‌ازحد چربی در پوست
- مسدود‌شدن منافذ پوست توسط فولیکول‌ها
- خارج نشدن چربی‌ها از پوست
- رشد باکتری‌ها درون فولیکول‌های مو
- انگل دمودکس
همه این عوامل در اثر تغییر سبک زندگی افراد رخ می‌دهند و در نتیجه به جوش صورت منجر می‌شوند. از مهمترین علل جوش صورت که به انتخاب‌های افراد در زندگی مرتبط است، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تغییرات هورمونی
- استرس و کم‌خوابی
- تغذیه نامناسب مانند غذاهای چرب
- خوابیدن با آرایش و نشستن پوست صورت
- رو‌بالشی کثیف
- موبایل آلوده
- استفاده از محصولات نامرغوب
بنابراین عادات روزمره و کیفیت زندگی افراد در پیدا شدن جوش و لکه‌های سطحی روی پوست تاثیرگذار بوده و از اصلی‌ترین علت جوش صورت به‌حساب می‌آیند که با رعایت اصول بهداشتی و تغییر سبک زندگی، می‌توان از بروز چنین حساسیت‌های پوستی جلوگیری کرد.
چرا جوش صورتم خوب نمیشه؟
قبل از بررسي علل و نحوه درمان جوش، بايد ديد علت خوب نشدن جوش‌ها چيست زيرا در علم پزشکي پديده‌اي به نام جوش درمان‌ناپذير وجود ندارند. آکنه مقاوم به درمان واژه بهتری برای این مشکل است. اما به‌طورکلي ناموفق‌بودن درمان در يک يا چند مرحله اول، ممکن است براي هر فردي اتفاق بيفتد و مشکل حادي نيست ایجاد جوش روي پوست بر اثر علل متعددي اتفاق مي‌افتد و براي يافتن دلايل پيدايش آنها بايد تک‌تک اين عوامل بررسي شوند. اگر يکي از اين عوامل در بررسي‌ها در نظر گرفته نشده باشند، درمان با شکست مواجه خواهد شد. انگل دمودکس هم یکی از عواملی است که باید توسط پزشک چک شود به دلیل اینکه تراکم دمودکس باعث مقاومت درمانی می‌شود.
متخصصان پوست در بررسي آکنه‌ها براي درمان، چهار عامل اصلي را درنظر مي‌گيرند: ميزان تجمع باکتري‌ها و انگل دمودکس در محل بروز جوش‌ها که نقش مهمي در به‌وجودآمدن و تشديد جوش‌ها دارد، ميزان ترشح چربی و در نهايت هورمون‌ها. وقتي آکنه يک بيمار درمان نمي‌شود، اولين علت آن مي‌تواند بي‌توجهي به يکي از اين 4 عامل باشد.
چرا جوش‌های صورتم زیاد میشه؟
اگر مدام با جوش و هرچیزی روی پوست صورتتان است بازی می‌کنید، لطفا این کار را در دوره درمان جوش فاکتور بگیرید. چون هر نوع ترکاندن و کندن جوش‌ها وقتی در حال درمان آکنه‌ها هستید و از محصولات مختلفی استفاده می‌کنید، روند درمانی شما را مختل می‌کند. استفاده از هر گونه وسیله غیر استریل و فرو کردن آن در جوش‌ها می‌تواند باعث قرمزی و ملتهب شدن بیشتر و حتی تورم پوست شما شود. معمولاً افراد مختلف تمایل دارند هر گونه جراحت یا زخمی را دستکاری کنند و در طول روز چند بار و در فاصله‌های نزدیک با دست چک کنند که آیا زخم روی پوست آنها تغییری کرده است یا نه و حتی گاهی جراحت یا زخم را به خونریزی نیز بیندازند و همین کار باعث می‌شود جراحت یا زخم دیر بهبود یابد و حتی بدتر هم بشود.
شاید در عرض چند روز صورت شما پر از جوش شود اما درمانش در عرض چند روز ممکن نیست زیرا پوست اصولا آرام آرام روند درمان را طی می‌کند. معمولاً بین ۲ تا ۶ هفته طول می‌کشد که نتیجه درمان‌ها را به چشم ببینید یعنی حداقل باید یک ماه درمان تجویزی متخصص را ادامه دهید و در صورتی که هیچ نتیجه‌ای نگرفتید و هیچ گونه بهبودی ندیدید، می‌توانید درمان را متوقف کنید چون احتمال دارد آن درمان با شما سازگار نباشد. حتی ممکن است بعضی اوقات، در هفته‌های اول درمان پوست تحریک شده، حسابی ظاهر جوش‌ها بدتر و آزاردهنده شوند اما شما نباید پشیمان شوید و درمان را قطع کنید. درمان با محصولات دمودکسیلین هم از این قاعده مستثنی نیست و در روزهای ابتدایی درمان اگر واکنش‌های التهابی داشتید درمان را متوقف نکنید فقط با پزشک و مشاورین این مشکل را بیان کنید.
چه نکاتی را رعایت کنیم که جوش نزنیم؟
پوست سالم یکی از عوامل بازتاب‌دهنده سلامت درونی انسان است. رهایی از شر جوش چرکی و جای آن معمولا زمان‌بر است. ناامید نشوید و اجازه ندهید این موضوع روی اعتماد به نفس و آرامشتان تأثیر بگذارد. سعی کنید با داشتن رژیم غذایی سالم، نوشیدن آب فراوان و استفاده از روشهای طبیعی محافظت از پوست با این مشکل مقابله کنید. اگر روشهای طبیعی پاسخ ندادند، از درمان‌های دارویی کمک بگیرید. فراموش نکنید همیشه مشورت با کارشناس و پزشک متخصص باعث اطمینان خاطر خواهد بود.