آکنه نوعی بیماری مزمن و التهابی پوستی است که باعث ایجاد لکهها و جوشها بهخصوص در صورت، شانهها، پشت، گردن، سینه و بالای بازوها میشود. جوشهای سرسفید، جوشهای سرسیاه، کیستها و ندولها از انواع آکنه هستند. جوش صورت معمولاً در دوران بلوغ، هنگام فعال شدن غدد چربی بروز پیدا میکند، اما در هر سن دیگری نیز ممکن است رخ دهد. درست است که جوش صورت عارضهی خطرناکی نیست اما زیبایی فرد را تحت تأثیر قرار میدهد. راههای زیادی برای درمان جوش صورت وجود دارد که به نوع جوش بستگی دارد. در این مقاله نکات مهم در مورد درمان جوش صورت را بیان میکنیم.
چه عواملی باعث ایجاد جوش صورت میشود؟
برای پیدا کردن بهترین راه درمان جوش صورت بهتر است اطلاعاتی در مورد عوامل ایجاد و انواع جوش داشته باشیم. جوش صورت زمانی اتفاق میافتد که غدد چربی متصل به فولیکولهای مو در زمان بلوغ یا به دلیل تغییرات هورمونی دیگر تحریک شوند و چربی بیشتری تولید کنند. افزایش تولید چربی پوست باعث تغییر در نحوهی رشد سلولهای پوستی میشود. اگر چربی توسط لایهی نازکی از پوست پوشانده شده باشد تبدیل به جوش سرسفید میشود و اگر در معرض هوا قرار بگیرد جوش سرسیاه ایجاد میشود. با بزرگ شدن فولیکول، دیوارهی آن ممکن است پاره شود و باعث شود مواد تحریککننده و باکتریهای طبیعی سطح پوست به لایههای عمیق پوست دسترسی پیدا کنند و درنهایت التهاب ایجاد کنند. التهاب نزدیک سطح پوست باعث تولید چرک میشود. التهاب عمیقتر منجر به پاپول میشود. اگر التهاب بسیار عمیقتر باشد، کیست ایجاد میکند. ممکن است موارد زیر در بروز یا تشدید جوش صورت مؤثر باشند.
- وراثت: اگر یکی از والدین شما آکنهی شدید داشته باشد، احتمال دارد شما نیز به آن دچار شوید. درمان جوش صورت در این حالت دشوارتر است.
- فشار روی پوست: در بعضی افراد فشار ناشی از کلاه ایمنی، بند چانه، یقه، کلاه و مواردی ازایندست میتواند باعث تشدید جوش صورت و بدن شود. برای درمان جوش صورت در این حالت لازم است فشار مداومی که به پوست وارد میشود، برداشته شود.
- برخی داروها: مواد مخدر: برخی از داروها ممکن است باعث ایجاد جوش صورت یا بدن شده و یا آن را تشدید کنند. داروهایی که حاوی یدیدها، برمیدها و یا استروئید خوراکی یا تزریقی هستند و همچنین داروهای ضد تشنج و لیتیوم ازجمله داروهای هستند که میتواند باعث ایجاد یا تشدید جوش صورت و بدن شوند.
- مواد آرایشی: برخی از محصولات آرایشی و بهداشتی منافذ پوستی را مسدود میکنند و باعث ایجاد جوش میشوند. محصولات فاقد چربی و مبتنی بر آب برای کسانی که به دنبال درمان جوش صورت هستند انتخاب بهتری هستند.
روشهای خانگی برای درمان جوش صورت
با یک جستوجوی ساده در اینترنت میتوانید روشهای خانگی زیادی برای درمان جوش صورت پیدا کنید، اما بیشتر این روشها علمی نیستند و تحقیقاتی برای اثبات اثر آنها بر درمان جوش صورت وجود ندارد. بااینحال برخی از آنها شامل موارد زیر است:
- رژیم غذایی: مشخص نیست رژیم غذایی چه نقشی در بدتر شدن جوش صورت دارد، اما دانشمندان دریافتهاند افرادی که در رژیم غذایی خود از ویتامینهای A و E و روی کافی استفاده میکنند ممکن است کمتر در معرض بروز جوش قرار بگیرند.
- روغن درخت چای: نتایج یک مطالعه روی برخی افراد نشان میدهد که روغن درخت چای ممکن است به درمان جوش صورت کمک کند. استفاده از روغن درخت چای ممکن است در درمان جوش صورت در حالت خفیف تا متوسط، مؤثر باشد.
- چای سبز: برخی تحقیقات نشان میدهند که پلیفنول موجود در چای سبز میتواند در کاهش تولید چربی پوست و درمان جوش صورت مؤثر باشد؛ اما میتوان بهجای استفادهی مستقیم از چای سبز، از محصولاتی که حاوی مواد مؤثر آن هستند برای درمان جوش صورت استفاده کرد.
- کرمهای مرطوبکننده: استفاده از مرطوب کنندهها مخصوصاً در افرادی که برای درمان جوش صورت از ایزوترتینوئین استفاده میکنند میتواند التهاب را کاهش داده و روند بهبود جوش را تسریع کنند.
- ماسکهای خانگی: ممکن است ترکیب برخی مواد به پاکسازی پوست و باز کردن منافذ کمک کند، اما بهتر است بدانید استفادهی مداوم از ماسکهای خانگی ممکن است باعث خشک شدن بیش از حد پوست شود.
- خمیردندان: ادعایی که در بسیاری از وبسایتها دیده میشود این است که استفاده از خمیردندان بهعنوان یک روش خانگی میتواند در درمان جوش صورت کارساز باشد، درحالیکه خمیردندان به دلیل موادی که دارد میتواند پوست شما را تحریک کرده و به آن آسیب برساند و هیچ کارایی در درمان جوش صورت ندارد.
مراجعه به پزشک عمومی برای درمان جوش صورت
اگر آکنهی شما متوسط یا شدید است و استفاده از روشهای خانگی و داروهای بدون نسخه کمکی به درمان جوش صورت نکردهاند به پزشک عمومی مراجعه کنید زیرا احتمالاً داروهای قویتری که نیاز به تجویز پزشک دارند، لازم دارید. داروهای تجویزی که میتوانند برای درمان جوش صورت استفاده شوند عبارتاند از:
- رتینوئیدهای موضعی
- آنتیبیوتیکهای موضعی
- اسید آزلائیک
- قرصهای آنتیبیوتیک
- قرصهای خوراکی ترکیبی ضدبارداری برای زنان
اگر آکنهی شدید دارید، پزشک عمومی میتواند برای درمان جوش صورت، شما را به یک متخصص پوست ارجاع دهد. بسیاری از روشهای درمان جوش صورت ممکن است ۲ تا ۳ ماه طول بکشد. صبر و استقامت در مورد درمانی که توسط پزشک توصیهشده مهم است، حتی اگر تا مدتی اثری مبنی بر درمان جوش صورت مشاهده نکنید.
محصولات موضعی برای درمان جوش صورت
بنزوئیل پراکسید
بنزوئیل پراکسید بهعنوان ضدعفونیکننده برای کاهش تعداد باکتریهای سطح پوست استفاده میشود. بنزوئیل پراکسید معمولاً بهصورت کرم یا ژل در دسترس است. برای درمان جوش صورت این دارو باید ۲۰ دقیقه پس از شستن بر روی تمام قسمتهای که دچار جوش هستند استفاده شود.
رتینوئیدهای موضعی
رتینوئیدهای موضعی با از بین بردن سلولهای مردهی پوست از سطح پوست (لایهبرداری) به جلوگیری از تجمع آنها در فولیکولهای مو کمک میکند. ترتینوئین و آداپالین از رتینوئیدهای موضعی هستند که برای درمان جوش صورت مصرف میشوند. آنها بهصورت ژل یا کرم موجود هستند و معمولاً یک بار در روز قبل از خواب استفاده میشوند.
آنتیبیوتیکهای موضعی
آنتیبیوتیکهای موضعی به از بین بردن باکتریهای موجود در پوست که میتوانند فولیکولهای بستهشدهی مو را آلوده کنند کمک میکنند. آنها بهصورت لوسیون یا ژل در دسترس هستند که یک یا دو بار در روز استفاده میشود. برای درمان جوش صورت مصرف یک دورهی ۶ تا ۸ هفتهای توصیه میشود؛ زیرا این خطر وجود دارد که باکتریهای صورت در برابر آنتیبیوتیکها مقاوم شوند.
دمودکسیلین
دمودکسیلینها محصولات تولیدشده توسط شرکت لووین کر هستند که به کنترل تعداد انگلهای پوست و مو به نام دمودکس کمک میکنند. از محلول پوست و ژل شستوشوی صورت دمودکسیلین برای درمان جوش صورت استفاده میشود. این محصولات با از بین بردن انگلهای پوستی در از بین بردن آکنهی مقاوم به درمان بسیار اثرگذار هستند.
داروهای خوراکی برای درمان جوش صورت
قرصهای آنتیبیوتیک
قرصهای آنتیبیوتیک (آنتیبیوتیک خوراکی) معمولاً همراه با یک محصول موضعی برای درمان جوش صورت استفاده میشود. در بیشتر موارد تتراسایکلین برای این منظور تجویز میشود. بسته به میزان واکنش شما نسبت به درمان، یک دوره آنتیبیوتیک خوراکی میتواند ۴ تا ۶ ماه طول بکشد.
درمانهای هورمونی
درمانهای هورمونی اغلب میتواند برای درمان جوش صورت در زنان و جوش هورمونی مفید باشد، بهخصوص اگر آکنه در دورههایی شعلهور شود یا با شرایط هورمونی مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک همراه باشد. ترکیبی از این قرصهای هورمونی اغلب میتواند به درمان جوش صورت در زنان کمک کند، اما ممکن است یک سال طول بکشد تا مزایای کامل آن مشاهده شود.
ایزوترتینوئین
ایزوترتینوئین درمانی برای آکنههای شدید است و بهصورت کپسول وجود دارد. این دارو به کاهش تولید چربی پوست کمک میکند، از مسدود شدن فولیکولها جلوگیری میکند و میزان باکتریها را روی پوست کاهش میدهد. به همین علت برای درمان جوش صورت مناسب است.