اگزما یا درماتیت آتوپیک به التهاب پوست که همراه با خارش و قرمزی است اطلاق می‌شود. این بیماری انواع مختلفی دارد که شایع‌ترین نوع آن درماتیت آتوپیک است. آتوپیک به مجموعه‌ای از بیماری‌ها گفته می‌شود که سیستم ایمنی در آن‌ها دخیل باشد و درماتیت به معنی التهاب پوست می‌باشد.
پوست افراد مبتلا به اگزما ممکن است علائمی مانند تاول، تراوش مایع و پوسته شدن و فلسی شدن پوست را بروز دهد. اگزما در سر می‌تواند با شوره و خارش بروز پیدا کند. این بیماری معمولا در کودکان شایع است، اما می‌تواند در همه سنین ایجاد شود. اگزما یک بیماری مزمن است و به صورت دوره‌ایی عود کرده و فروکش می‌کند.
انواع:
اگزما انواع مختلفی دارد که عبارتند از:
- اگزمای تماسی آلرژیک: واکنش موضعی پوست در صورت تماس با جسم حساسیت‌زا و آلرژن.
- اگزمای حاد وزیکولی: التهاب پوست کف دست و پا همراه با تاول.
- نورودرماتیت: تکه‌های فلس مانند در پوست سر، بازو و کمر همراه با خارش و شبیه جای نیش حشرات.
- اگزمای نومولار: نواحی دایره‌ای همراه با خارش و فلس مانند.
- اگزمای سبوره‌ای: فلسی شدن همراه با ظاهری زرد و روغنی که معمولا روی پوست سر و صورت دیده می‌شود.
- اگزمای واریکوزی: خارش قسمت پایینی پا که معمولا به دلیل مشکلات سیستم عروقی رخ میدهد.
علل ایجاد:
دلیل اصلی ایجاد اگزما مشخص نیست ولی اعتقاد بر این است که ترکیبی از عوامل ارثی و محیطی در ایجاد آن نقش دارند. در صورتی که یکی از والدین دارای مشکلات پوستی آتروپیک باشد، احتمال زیادی وجود دارد که فرزند آنان نیز به این مشکل مبتلا شود. اگر هر دو والد دارای این مشکل باشند، احتمال ابتلای فرزند افزایش خواهد یافت. سایر عواملی که در ایجاد اگزما نقش دارند شامل موارد زیر است:
- مواد محرک: صابون‌ها، شوینده‌ها، شامپوها، ضدعفونی کننده‌ها، آب میوه تازه، گوشت و سبزیجات
- آلرژن‌ها (مواد حساسیت زا): چربی‌ها، مایت‌ها، حیوانات خانگی، گرده‌های گیاهان و شوره
- میکروب ها: باکتری‌هایی نظیر استافیلوکوکوس اورئوس، ویروس‌ها و برخی از قارچ‌ها
- دما و رطوبت: هوای خیلی گرم یا خیلی سرد، رطوبت زیاد و یا رطوبت کم
- مواد غذایی: محصولات لبنی، تخم مرغ، مغزها، محصولات سویا
- استرس: استرس باعث ایجاد اگزما نمی‌شود ولی می‌تواند علائم ظاهری آن را وخیم‌تر کند.
- هورمون‌ها: به خصوص در خانم‌ها و در دوران قاعدگی (پریود) و بارداری که سطوح هورمونی تغییر می‌کند، اگزما ظاهری بدتر پیدا خواهد کرد.
علایم:
معمولا اگزما در صورت ادامه دار شدن با خارش، قرمزی، خشکی پوست، زبر و ضخیم شدن پوست،جوش‌های ریز و درشت و تاول همراه است.
نکاتی برای بهبود اگزما:
اگزما دلیل دقیق و مشخصی ندارد و درمان قطعی برایش پیشنهاد نشده است اما با متدهای ساده زیر می‌توان به بهبودی آن کمک کرد:
1- گرفتن حمام آب گرم (32 درجه سانتی‌گراد)
2- استفاده از مرطوب کننده 3 دقیقه بعد از حمام.
3- استفاده روزانه از مرطوب کننده.
4- استفاده از شوینده‌های صابونی ملایم و یا غیر صابونی.
5- خشک کردن ملایم و آرام پوست بعد از حمام.
6- اجتناب از تغییرات سریع دما و فعالیت‌هایی که باعث عرق کردن می‌شود.
7- استفاده از مرطوب کننده هوا.
8- کوتاه کردن ناخن‌ها جهت جلوگیری از خراشیدن پوست.
9- استفاده از کمپرس یخ به جای خاراندن.
10- استفاده از داروهای کورتیکواستروئیدی و آنتی هیستامین.
تشخیص:
برای تشخیص اگزما احتمال دارد که نیاز به چندین بار معاینه بیمار توسط پزشک باشد، چرا که افراد مبتلا به این بیماری ترکیبی از علایم را تجربه می‌کنند که شدت آن‌ها در طول زمان تغییر می‌کند. تشخیص بر اساس علایم صورت می‌گیرد، اما تاریخچه پزشکی نیز حائز اهمیت است.
پزشک اغلب درباره تاریخچه پزشکی بیمار و خانواده وی، قرار گرفتن در معرض مواد سوزاننده، سایر بیماری‌های آتروپیک مانند آسم و تب یونجه، اختلالات خواب و استفاده از داروهای مختلف نظیر استروئیدها سوال می‌پرسد. در بعضی موارد پزشک بیمار را برای ارزیابی بیشتر به متخصص پوست و آلرژیست ارجاع میدهد.
آزمایش مشخص و واحدی برای تشخیص این بیماری وجود ندارد.
جهت انجام مشاوره رایگان پوست و مو با ما تماس حاصل فرمایید.